Spiritualiteit werkt in je huis; praktische tips voor een weldadige woonomgeving | 4 – Bewustwording

Laten we omdat het laat is en regent naar huis gaan, naar huis.

“Een uitnodiging aan alle vrienden: op huis aan, naar huis.
Hoe lang hangen we nog als verbannen uilen rond de ruïnes?
Op huis aan, naar huis.
Vrienden met stralend gemoed, laten we ons ondanks alle blinden naar
huis begeven, naar huis.
Jullie, die redelijk en op je hoede zijn,
verontrust óns hart niet met al je zorgen.
Op huis aan, naar huis.
Hoe lang nog dit liefdesspel met droombeelden uit het paradijs?
Net als mieren zagen jullie de graankorrels, niet de oogst.
Op huis aan, naar huis.
Vraag niet naar het hoe en waarom,
laat het grazen maar over aan het vee.
Op huis aan, naar huis.
Op huis aan, naar huis.”

Rumi
Uit: Kabir Helminski, Het Wetende Hart

Bewustwording
Wanneer je je huis kunt zien als een metafoor van jezelf en je de tijd en moeite hebt genomen om te luisteren naar het verhaal dat het je te vertellen heeft, dan zijn er allerlei logische verbanden te leggen. Stel je hebt een aantal keren waargenomen dat een ruimte nogal rommelig is. Onderzoek dan hoe dat komt. Zijn het je huisgenoten die er telkens een puinhoop van maken, of heb je zelf een broertje dood aan opruimen? Is er onvoldoende ruimte om alles goed op te bergen of, omgekeerd, zijn er doodeenvoudig te veel spullen? Het kan ook zijn dat je eigenlijk niet goed weet wat je wilt, hoe je je leven moet organiseren, waardoor het helemaal lastig wordt om de spullen die je in dat leven vergaard hebt te ordenen en een plek te geven, of om te kiezen: wat is belangrijk en wat niet.
Het tegenovergestelde is ook mogelijk: je hebt juist waargenomen dat het ongelooflijk geordend en netjes is. Alles precies op zijn eigen plekje, keurig in slagorde. Tot in de puntjes verzorgd… bijna geen ruimte voor beweging, groei of verandering, voor leven eigenlijk. Nauwgezette precisie kan je als een keurslijf op je plek houden en vastzetten in wie en wat je geworden bent. Relax! Ontspan en adem uit, zodat je weer opnieuw kunt inademen. In een huis dat zo nauwkeurig geordend is, is altijd een zekere spanning aanwezig; de kleinste verandering kan het subtiele evenwicht verstoren en aantasten. Terwijl het leven een perpetuum mobile is waarin chaos en verval opgevolgd worden door orde en overzicht en vervolgens weer door chaos en verval.

Daarnaast is er sprake van een fysieke metafoor: zo kun je de ramen vergelijken met je ogen en met je kijk op de wereld. Hoe helder is die? Wanneer heb je je ramen voor het laatst gewassen?
De voordeur representeert je mond en de wijze waarop je dingen in je opneemt en openstaat voor het ontvangen van wat op je pad komt. Er zijn mensen die overal nee op zeggen, maar er zijn ook mensen bij wie als het ware de voordeur altijd wagenwijd openstaat en voor wie het juist handig is te leren om eens nee te zeggen.
Een trap staat voor verbinding met je denken en (hogere) bewustzijn en de mogelijkheid je hogerop te bewegen. Staat jouw trap altijd vol spulletjes die ‘nog even’ mee naar boven of naar beneden genomen moeten worden en die door hun aanwezigheid een vrij en veilig gebruik van de trap in de weg staan en daarmee het contact met je denken en hogere bewustzijn belemmeren?
Deuren staan voor de mogelijkheid tot het aangaan van verbindingen en om contact te hebben met andere gebieden in je leven. Deuren die klemmen, niet open kunnen, piepen en kraken of tegen elkaar slaan, laten zien dat er problemen zijn in het vermogen om deze verbindingen aan te gaan.
Alle ruimtes in je huis hebben een bepaalde functie en vertellen een verhaal.

Woonkamer
De woonkamer is de plek waar je samen met anderen verblijft, waar je visite ontvangt of samen met je gezin naar de tv kijkt, verjaardag viert of een serieus gesprek voert. Een heel sociale ruimte dus. Wanneer je sociale contacten belangrijk vindt, dan heb je baat bij een woonkamer die goed functioneert; voldoende comfortabele zitruimte, prettig licht en de mogelijkheid om ergens je kopje koffie of schaaltje chips neer te zetten. Het is in de meeste woningen de plek waar je aan de eettafel gaat zitten om de krant te lezen of waar je je in een luie stoel nestelt en je verdiept in een boek. Oh ja, de krant lezen aan tafel wil je partner ook en je kinderen willen ondertussen tv kijken, want het huiswerk is af. De woonkamer is dan ook, vaker dan gemiddeld, het strijdtoneel waar de verschillende mensen die in het huis wonen elkaar treffen en elkaar in de weg zitten. Lastig soms om op te lossen, maar zinvol om daar de nodige aandacht aan te besteden. Immers, iedereen in huis moet zich in de woonkamer op zijn gemak kunnen voelen, zodat alle gezinsleden het ook de moeite waard vinden om elkaar daar op te zoeken en samen te zijn.
Een goed ingerichte en prettige woonkamer voorkomt dat iedereen zich terugtrekt in zijn eigen domein, of dat nu een slaapkamer, studeerkamer of keuken is. Dit terugtrekken, bijvoorbeeld wanneer er in de kinderslaapkamer ook een tv staat, zorgt ervoor dat de communicatie in een gezin moeizamer gaat verlopen, waardoor het vervolgens ook lastig wordt om je met iedereen op een dieper niveau te verbinden en onderling gevoelens, ervaringen en, nog een stap verder, angsten, wensen en dromen uit te wisselen. De onderlinge verbondenheid en de eenheid van het gezin komt daarmee onder druk te staan.
Een woonkamer die goed functioneert zal het je makkelijker maken om je sociale contacten te onderhouden, mensen uit te nodigen en te ontvangen en daarmee je leven te verrijken. Bij diverse GGD’s in Nederland loopt een studie naar de ontwikkeling van de gezondheid van een groep mensen die over meerdere jaren gevolgd wordt. De vragenlijst die deze mensen elke vijf jaar moeten beantwoorden omvat steevast een sectie die betrekking heeft op de sociale contacten in het leven van de ondervraagde. De mate waarin een mens andere mensen om zich heen weet en ervaart, waar lief en leed mee gedeeld kan worden, blijkt een directe invloed te hebben op de emotionele kwaliteit van het leven en daarmee op de gezondheid en het welbevinden.

Keuken
De keuken is de plek waar je het voedsel bereidt waarmee je lichaam en geest voedt. In China wordt de keuken als heiligdom beschouwd waar het absoluut not done is om als bezoeker naar binnen te gaan, dat is alleen voorbehouden aan echte intimi. Misschien is dat wel de reden waarom zich in Chinese restaurants alleen maar een klein luikje bevindt waardoor de maaltijden worden doorgegeven. ‘Een kijkje in de keuken nemen’ is een uitdrukking waarmee wordt aangegeven dat men daardoor inzicht krijgt in achterliggende, verborgen en heel erg private zaken. Niet bedoeld voor iedereen dus.
Het koken is eigenlijk een heel alchemistisch proces. Je voegt een aantal ingrediënten bij elkaar die nog niet eetbaar zijn, verhit ze, roert ze een beetje door elkaar en dan ontstaat er een verrukkelijke voedzame maaltijd die, als je geluk hebt, ook nog heel smaakvol is. Het is heel voor de hand liggend om nu te zeggen dat een keuken dus een beetje goed georganiseerd moet zijn, wil je alles wat je nodig hebt gemakkelijk kunnen pakken en gebruiken, zodat het proces van het koken soepel verloopt. .
Kijk eens hoe het in jouw keuken georganiseerd is. Wanneer het praktische aspect op orde is, kijk dan eens kritisch of het wel leuk is om in de keuken te zijn. Immers, je proeft het wanneer een maaltijd met liefde, rust en plezier bereid is. Een keuken waar het een bende is, zowel organisatorisch als hygiënisch, leidt tot stress en snel in elkaar geflanste maaltijden. Een soort fast food, maar dan uit eigen keuken. Wie zit daar op te wachten?
De keuken vraagt dan ook om een zekere mate van rust, zodat de kok zich met alle aandacht kan concentreren op het bereiden van de maaltijd, en vraagt ook om ruimte, zowel letterlijk als figuurlijk. Ruziënde kinderen, een krijsende tv en in- en uitlopende buren kunnen die rust aardig verstoren. Eigenlijk vraagt de keuken zo mogelijk nog meer intimiteit dan de woonkamer!
De keuken vraagt ook om een sfeervolle entourage die het prettiger maakt om er de nodige tijd in door te brengen. Uitkijken op een binnenplaats waar de zakken huisvuil hoog opgestapeld staan levert een weinig verkwikkend en inspirerend beeld op. Het is dan ook belangrijk om, daar waar mogelijk, zo’n uitzicht te verbeteren door rommel op te ruimen, mooie planten te poten en bijvoorbeeld een vogelhuisje te plaatsen. Dan wordt het hartstikke leuk om aan het aanrecht de vaat te doen of de sla te wassen!
Ook helpt het om de verzameling kookboeken en recepten een ereplaats te geven in de keuken en om de mooiste keukenspullen ten toon te stellen op een schap, een tafel, op het aanrecht of in een vitrinekast. Wanneer er voldoende ruimte is en voldoende daglicht, kun je ook wat kruidenplantjes neerzetten. Hun geur werkt zinnenprikkelend, het staat leuk en het is natuurlijk lekker om verse kruiden ter beschikking te hebben.
Verder is het heerlijk om een maaltijd te nuttigen zonder weet te hebben van de moeite die het bereiden gekost heeft en zonder dat je direct zicht hebt op de zichtbare effecten van die moeite. Immers, je eetlust wordt enorm beïnvloedt door stapels niet afgewassen pannen, een vies fornuis en rondslingerende verpakkingen. Dan is het fijn om op een andere plek te eten dan de keuken en dan bedoel ik natuurlijk niet met het bord op schoot voor de tv! Wanneer je ook in de keuken eet, is het aan te raden de keuken vlak voor de maaltijd zoveel mogelijk weer op te ruimen en op orde te brengen zodat alle aandacht naar de maaltijd uit kan gaan.

Eetplek
Dat brengt ons bij de eetkamer, of, zoals het in de meeste huizen is, de eetplek. In ieder geval die plek die bedoeld is om de maaltijd te nuttigen, waar de eettafel staat en hopelijk voldoende ruimte is om je bord neer te zetten en van je maaltijd te genieten. Als het goed is, tenminste. De meeste eettafels stromen over van bonnetjes, kranten, tijdschriften (al dan niet gelezen) en apparaatjes. Van mobiele telefoons en laptops tot babyfoons en fototoestel – het ligt allemaal in de weg en verstoort de broodnodige rust van de eetplek. Wanneer je aan zo’n gevulde tafel wilt gaan eten, is het bijna onmogelijk om je aandacht bij de maaltijd te houden. Een krantenkop trekt de aandacht, of een van de apparaatjes begint te zoemen of te piepen. Dan vergeet je al snel dat het gezond is om elke hap van je voedsel erg goed te kauwen (minstens twintig, liever nog dertig keer, beweren sommigen) voor je het doorslikt. Of om aandacht te hebben voor de moeite die je partner zich heeft getroost om de maaltijd te bereiden. Of om aandacht te hebben voor de magie van de natuur waardoor er een mooi en volmaakt oranje worteltje op je bord ligt. Met het bord op schoot voor de tv eten, wat helaas steeds vaker voorkomt, zorgt niet alleen voor gebrek aan aandacht voor het voedsel, maar ook voor gebrek aan aandacht voor elkaar. Samen eten kan juist tot een belangrijk rustpunt van de dag worden. Het is eigenlijk gek dat we het heerlijk vinden om uit eten te gaan en lekker lang te tafelen, te genieten van de sfeer van intimiteit die je dan kunt ervaren, terwijl we thuis elke dag die kans laten lopen en er toe neigen om er een heel haastig, snel en oninteressant gebeuren van te maken. Misschien een idee om thuis eens ‘restaurantje’ te spelen? Fijne muziek, kaarslicht, de tafel mooi gedekt; het zal absoluut de sfeer en stemming aan tafel veranderen. Dit zal, omgekeerd, ook zijn effect hebben op het eten koken zelf en het leuker maken om zorgvuldig iets lekkers te bereiden wanneer je weet dat er voldoende tijd en aandacht is om er van te genieten.

De eetplek vraagt dan ook om de mogelijkheid om goed aan een tafel plaats te kunnen nemen en om voldoende ruimte er omheen om makkelijk van je stoel op te kunnen staan. Wanneer er niet veel ruimte is, is het beter om een kleinere tafel te plaatsen, dan een groot exemplaar die de ruimte om te manouvreren beperkt. Aangezien de eettafel ook vaak wordt gebruikt voor andere doeleinden dan alleen eten, is het lastig om de juiste verlichting te kiezen. Tijdens het eten heb je behoefte aan gedempt licht, terwijl het lezen van de krant juist vraagt om helder, direct licht. Toch is de verlichting het belangrijkste sfeerbepalende element tijdens de maaltijd. Een lamp die je kunt dimmen is dan een goede oplossing. Je kunt hiervoor dimmers kopen die in plaats van de schakelaar geïnstalleerd worden.

Slaapkamer
Dan de slaapkamer. De plek waar je je lichaam en geest tot rust laat komen en die gezien wordt als de metafoor van het naar binnen keren en contact maken met je innerlijk. Waar je je zo prettig en veilig weet dat je je zonder schroom in al je naaktheid aan je geliefde kunt geven. Uitgerekend de slaapkamer is verworden tot een soort zenuwcentrum van het huis: de telefoon naast het bed, de tv aan het voeteneinde en oh ja, in de hoek van de kamer staat ook nog een computer en een hometrainer. Hoezo rust? Alle apparatuur die de slaapkamer in is geslopen kan niet anders dan slapeloosheid en gebrek aan interesse in elkaar veroorzaken: de film moet nog even worden afgekeken en een vriend gebeld, de mail beantwoord en, zucht, er moet ook nog een half uurtje aan de conditie worden gewerkt. De slaapkamer lijkt wel verworden tot een martelkamer!
Er is niets mis met het creëren van een eigen heiligdom; als kind was de slaapkamer van mijn ouders taboe! Alleen op Moederdag mocht ik voorzichtig het ontbijt op bed brengen en bij hoge uitzondering aan het voeteneind toekijken hoe mijn moeder, genietend van zo veel kinderlijke aandacht, het te zachte eitje en het verbrokkelde beschuitje probeerde te verorberen zonder het hele bed onder te kruimelen. Nu wordt op zondagochtend om zeven uur de rust wreed verstoord doordat alle kinderen – op de een of andere manier schijnen er steeds vaker ‘vreemde’ kinderen in huis te verblijven – tussen hun ouders het bed in duiken en per se naar Teletubbies moeten kijken. Dat kan dus kennelijk niet ergens anders, want dit is het enige moment van de week dat de kinderen papa en mama helemaal voor zichzelf hebben en ook nog beide tegelijk. Maar daar is die slaapkamer helemaal niet voor bedoeld!
Met name die slaapkamer laat zien welke compromissen je gesloten hebt in je leven, aan welke extra voorwaarden en verwachtingen je denkt te moeten voldoen. Die telefoon naast je bed maakt je dag en nacht (letterlijk) bereikbaar voor iedereen, ook al wil je dat misschien helemaal niet, en met een tv op je slaapkamer wordt je geacht op de hoogte te zijn van het allerlaatste nieuws en ontwikkelingen, anders kun je niet meepraten. Of wat dacht je van de uitpuilende wasmand in de hoek van de kamer die je er altijd aan herinnert dat er nog het nodige huishoudelijke werk op je ligt te wachten. Ook de stapel boeken op je nachtkastje die nog gelezen willen worden kunnen een druk veroorzaken die je meeneemt de nacht in.

Wanneer je behoefte hebt aan meer rust in je leven en aan meer ruimte voor jezelf, is het goed om eerst eens naar die slaapkamer te kijken en waar te nemen wat er van geworden is. Het argument dat je ’s nachts toch je ogen dicht hebt en dus geen last van hebt van al die spullen rond je bed, gaat helaas niet op. Onbewust oefent de aanwezigheid van bijvoorbeeld een tv, invloed op je uit. Of je nu wakker bent of slaapt.

Gang
De gang, het toilet en de badkamer zijn vaak de ondergeschoven kindjes. Onze calvinistische achtergrond zorgt er maar al te vaak voor dat we het zonde vinden om tijd, geld en energie aan deze ruimtes te besteden. Terwijl je daar toch regelmatig de nodige tijd doorbrengt en er dus beïnvloed wordt door de aanwezige sfeer, de gebruikte kleuren en materialen en het gemak (of vaker ongemak) waarmee je van de ruimte gebruik kunt maken.
De gang bijvoorbeeld is in ons krappe Nederland inderdaad vaak krap en erg nauw. Hij hangt en staat vol met allerlei spul dat we elders niet kwijt kunnen en daarmee wordt het lastig om in alle vrijheid en blijheid een huis binnen te komen. De gang kan je echter zien als de kransslagader van het huis: via de voordeur stroomt energie de woning binnen en wordt in de gang verdeeld over de verschillende ruimtes en verdiepingen die het huis rijk is. Een verstopte kransslagader zorgt vroeger of later voor hartproblemen, voor het aantasten van zoiets fundamenteels als de levensenergie en levenslust – en dat is precies wat er gebeurt wanneer een gang verstopt is met jassen, tassen, rollators, kinderwagens, fietsen of schoenen. Het belemmert een vrije stroom, een vrije flow van energie je huis in, en veroorzaakt een chronisch tekort aan energie en levenslust. Je kunt je ook voorstellen dat je als je een dergelijke gang binnenloopt, zeker wanneer je thuiskomt na een dodelijk vermoeiende werkdag, je nog vermoeider wordt als je je langs dat rommeltje in de gang moet worstelen. Een soort survival bij thuiskomst. Wie zit daarop te wachten als je net de jungle van je werk hebt overleefd?
In de gang vindt het eerste contact met je huis plaats. Hier maken mensen die jouw huis voor het eerst bezoeken ook kennis met je huis en zo’n eerste indruk blijft, net als wanneer je kennis maakt met een persoon, lang hangen en laat zich niet zomaar uitvlakken. Het belangrijkste blijft echter dat je zelf het thuiskomen als prettig en aangenaam ervaart. Dus, wat is het eerste dat je ziet zodra je je voordeur hebt geopend? Die overvolle kapstok of een fraaie bos bloemen op een tafeltje? Veel van de problemen die zich in een gang voordoen, kunnen vermeden worden door voldoende discipline. Niet altijd leuk, maar wel heel noodzakelijk om op gezette tijden de overtollige jassen elders op te bergen.

Toilet
Het toilet kan zo mogelijk nog oninteressanter en karakterlozer zijn dan de gang. Een rond, wit bolletje aan het plafond als verlichting, simpele witte of crèmekleurige tegeltjes tot een hoogte van 1.10 meter. Daarboven wit stucwerk en verder, op een obligaat klein fonteintje in de hoek en de geijkte verjaardagskalender na, niets. Helemaal niets. Daarmee maak je het ontlasten van jezelf niet bepaald tot een feest. Terwijl het zoveel leuker en prettiger kan! Zo weinig aandacht hebben voor het toilet, is een metafoor voor het te weinig aandacht hebben voor het reinigen en ontlasten van je lichaam, terwijl deze functie voor een goede gezondheid zo belangrijk is! Allerlei therapieën zijn er ontwikkeld en vele boeken vol geschreven over de heilzame aspecten van vasten, ontgiften, darmspoelingen en het je ontdoen van alle ballast, geestelijk, emotioneel en lichamelijk. Heel praktisch begint dat met het voldoende tijd nemen voor een toiletgang, zodat de natuur in alle rust haar werk kan doen. Het toilet wordt dan ook gezien als de metafoor voor het afvoeren van ballast en afval uit je huis.
Zou het dan niet veel prettiger zijn wanneer dat in een ruimte kan gebeuren die fijn aanvoelt, er leuk uitziet en niet zo steenkoud is als de meeste toiletten in Nederland?! Je kunt beginnen met in ieder geval de muren van een aardig kleurtje te voorzien. Een eenvoudig schapje dat je tegen de muur bevestigt waar je een kaars en een klein vaasje met één bloem op kunt zetten, schept sfeer en laat zien dat je aandacht hebt voor deze ruimte. Eventueel kun je er wat mooie zeepjes opleggen of een mandje met gekleurde handdoekjes. Ook kun je, als je daar van houdt, af en toe een stokje wierook aansteken.

Badkamer
De badkamer is gelukkig aan een opmars begonnen en is al veel minder een ondergeschoven kindje dan de gang en het toilet. Vroeger werden we ondergedompeld in de zinken teil die in de keuken werd neergezet of, als je geluk had en in een echte ‘nieuwbouwwoning’ woonde, in een lavet (een soort badkuip in de vorm van een aanrecht) – nu tel je niet meer mee als je niet op z’n minst over een modern ingerichte badkamer beschikt. Er worden zelfs leningen afgesloten om deze ruimte aan een metamorfose te onderwerpen. Slaapkamers worden opgeofferd, verdiepingen uitgebreid om de ruimte te creëren die een beetje badkamer van formaat al gauw vraagt. Voor veel mensen is dit echter nog een droombeeld en is de badkamer vaak erg krap van formaat, donker (de meeste badkamers beschikken niet over een raam en dus niet over ‘daglichttoetreding’) en niet erg functioneel. Velen ervaren dan ook logistieke problemen wanneer tijdens het spitsuur ’s ochtends het hele gezin tegelijk de tanden wil poetsen.
De badkamer is de ruimte waar we ons lichaam reinigen en niet te vergeten onze geest en wordt dan ook gezien als de metafoor voor reiniging in het algemeen. Echt wakker worden doen velen onder de douche om vervolgens fris aan de dag te kunnen beginnen. Het is ook heerlijk om na een dag vol beslommeringen de spanning, het zweet en de vermoeidheid van het lichaam te spoelen, zodat je je daarna volledig kunt ontspannen en vrij van gedachtespinsels kunt gaan slapen.
Het ontdekken van de home spa past in het plaatje van een zich ontwikkelende mens die zich meer en meer bewust wordt van de invloed die de woonomgeving heeft op je welbevinden en die deze invloed op een positieve wijze wil inzetten. Het willen moderniseren van de badkamer wordt dan weliswaar voornamelijk ingegeven door praktische overwegingen, de consequenties die een dergelijke verbetering ook op ons gehele welbevinden heeft gaat dan ook veel verder dan we ons kunnen voorstellen. Dat is heel concreet Feng Shui in de praktijk!

Extra ruimtes
De kelder staat voor je onderbewustzijn en het verleden, maar ook voor het fundament van je bestaan. De kelder is ook een metafoor voor het niet onder ogen willen of kunnen zien van het verleden, of voor het hebben van diep verborgen angsten die te maken hebben met basisbehoeften en overlevingsinstincten. Vroeger was het normaal om een hele voorraad voedsel in de kelder te bewaren zodat eventuele barre tijden overleefd konden worden. Hiermee werd voldaan aan een basisbehoefte van het hebben van voldoende voedsel. Kelders zijn ook de plekken waar de mens naartoe vlucht als er gevaar dreigt, zodat voldaan kan worden aan een andere fundamentele basisbehoefte: overleven. Wanneer je denkt aan een vochtige kelder, waar het schimmelig is en stinkt, wordt al snel het beeld opgeroepen van kruipende pissebedden en ander ongedierte dat in de donkere hoekjes wegschiet zodra je de kelderdeur hebt geopend en het licht aan hebt gedaan. De geur doet ook denken aan afbraak en verval; aan zaken die te lang zijn blijven liggen en langzaam wegrotten. Een beetje eng kan het soms zijn om een kelder in te gaan die je niet kent. Dit komt onder andere doordat je bij het afdalen van de keldertrap niet meteen de ruimte kunt overzien; pas als zich bijna je hele lichaam in de kelder bevindt kun je je bukken –de meeste kelders zijn zo laag dat je niet rechtop kunt staan- en je hoofd in de ruimte brengen waardoor je om je heen kunt kijken. Wanneer je je kelder niet optimaal kunt en wilt gebruiken is het beter deze leeg te laten. Liever dat dan in deze ruimte een verzameling van spullen opslaan die gaandeweg door de vochtige omstandigheden hun karakter en kwaliteit verliezen en daarmee een negatieve effect hebben op het fundament van je bestaan.

Wanneer je over een zolder beschikt, zegt de wijze waarop de spullen daar zijn opgeborgen of het een chaos is in je ‘bovenkamer’ of dat je alles goed op een rijtje hebt. De zolder wordt gezien als de metafoor van je geestelijke en spirituele vermogens. Toch opmerkelijk dat de zolder, die jou via een trap toegang geeft tot je ‘hogere’ bewustzijn, vaak zo vol staat met van alles en nog wat. Zou het juist niet heerlijk zijn om een ‘leeg hoofd’ te hebben in je huis, om daardoor geestelijke ruimte te krijgen?
De zolder zegt verder ook iets over de toekomst en kansen van ontwikkeling. Paradoxaal genoeg zijn die kansen van ontwikkeling vaak gebaseerd op ervaringen en kennis opgedaan in het verleden. Denk aan je oude schoolboeken en rapporten die eerder op zolder een plek hebben gekregen dan in de kelder en die iets zeggen over je educatie. Van alle spullen die op een zolder opgeborgen zijn, verwacht je dat ze daar veilig staan, als een soort achterwacht waar je op terug kunt vallen. Maar op de zolder bewaar je wellicht ook de tekeningen of knutsels waaraan je als kind je mooiste fantasieën en dromen hebt toevertrouwd. Want ooit wilde je misschien ontdekkingsreiziger worden, of tandarts. De zolder is dan ook de plek waar je contact kunt maken met de frustraties van de niet gerealiseerde dromen en deze dromen wellicht nieuw leven in kunt blazen of er definitief afscheid van kunt nemen.

Je woonomgeving kan je laten zien hoe vrij je bent van het verleden, hoe sterk je in het hier en nu staat en wat je ambities en verwachtingen zijn voor de toekomst.

De andere ruimtes in een huis bestaan uit meer van het bovenstaande of uit bergruimte. Nu is bergruimte een verhaal apart en in elk huis anders aanwezig. In de meeste Nederlandse huizen schittert het door afwezigheid, wat dan onmiddellijk te merken is in de rest van het huis. Is er wel bergruimte, dan wordt daar over het algemeen heel nonchalant mee omgegaan: deur open, troep naar binnen, deur dicht en gauw wegwezen, met als resultaat dat het vaker dan gemiddeld restruimtes zijn die niet om aan te zien zijn. Elke keer wanneer je je lege flessen, de oude kranten of iets anders wilt opbergen, wordt dat een lastige aangelegenheid omdat de hele bergruimte al vergeven is van andere spullen, zodat dat wat je in je hand hebt er eigenlijk niet meer bij kan. Een bergruimte kun je beschouwen als het verborgen hoekje in je geest, een luikje in je hersenen dat niet zo vaak open gaat die toegang geeft tot een lang geleden weggestopte ervaring of emotie. Het liefst vergeten we die plekjes, terwijl ze toch een wezenlijk onderdeel uitmaken van jou als mens. Die bergruimtes zijn rare dingen; het liefst vertoeven we er zo min mogelijk en toch zijn ze van wezenlijk belang om het huis goed te laten functioneren en georganiseerd te houden. Niks mis met wat ouderwets schoonmaakwerk, een kwast witkalk en wat frisse nieuwe kratten of dozen om alle lege flessen en oud papier in op te bergen. Waarom zou je overigens je berging niet ook voorzien van een lekker kleurtje op de muur of een fleurig behangetje uit de opruiming. Simpele verbeteringen die het zoveel prettiger maken om deze ruimte te gebruiken en waardoor ze niet meer zo’n ondergeschikt kindje zijn.

• Tip
• Probeer alle ruimtes in je huis eens te ontdoen van alles wat niets te maken heeft met de functie van die ruimte. Haal de tv uit de slaapkamer, de computer uit de keuken en dergelijke.
• Wanneer je dat te veel van het goede vindt om mee te beginnen, is het ook mogelijk dat je dit eerst visualiseert; je stelt je in gedachten voor hoe de ruimte eruitziet zonder het apparaat. Visualiseren is een manier om het resultaat van een inspanning te zien alsof het al gebeurd is. Je kunt ook alleen even de stekker uit het apparaat trekken. Kijk wat het met de ruimte en de functionaliteit van de ruimte doet – en dus ook met jezelf.
• Tip
• Met behulp van een kookboekstandaard kun je een van je kookboeken of een bundeltje losse recepten een meer prominente plek geven. Dit werkt inspirerend omdat het hierdoor makkelijker wordt om even in het boek of door de recepten te bladeren en eens iets nieuws uit te proberen.
• Boekentip
• Het Wetende Hart, Kabir Helminski, Servire 2002,
• Huis en Haard, Ileen Montijn, Stichting Open Monumentendag 2001.
• De Grote Schoonmaak, Linda Cobb, de Kern 2003.
• Schoon!, Claudette Halkes en A. Piers, Mo’Media 2004.
• Vasten, Anselm Grün, Ten Have 2005.
• De Mayr-darmreinigingskuur en daarna gezonder leven, Erich Rauch, Synthese 2000.