Het element Metaal: de Belofte van Geld

‘Geld bestaat niet echt’ schrijft Maarten Schinkel vorige week donderdag in zijn column in het economie katern van NRC. En helaas heeft de grootschalige storing bij verschillende banken dat vorige week ons nog eens pijnlijk onder de neus gewreven. Want het zal je gebeuren; het ene moment prijkt een riant saldo op het flikkerende beeldscherm, het volgende moment is het Voedsel voor de Goden geworden en in geen velden of wegen meer te bekennen. Dan kunnen je ogen nog zo blauw zijn, grote kans dat de juffrouw achter de kassa iets meer wil dan alleen je woord dat je saldo eigenlijk best toereikend is. ‘Banken’ zo gaat Schinkel verder ‘zijn, in het fiduciaire systeem dat we nu kennen, letterlijk “geld scheppende instellingen”: zij creëren geld vanuit het niets.’ Oh ja, denk ik dan, maar zijn de quantum wetenschappers nu niet juist aan het bewijzen dat het Grote Niets gevuld is met Heel Veel? Met andere woorden, het geld komt toch ergens vandaan lijkt me. Alleen heeft dat ergens misschien niet een vorm die wij herkennen als concrete werkelijkheid waardoor we denken dat de banken kunnen toveren en van niets iets kunnen maken. Of zit er een kern van waarheid in?

Metaal                                                                                                                                              Mij helpt het altijd enorm om dit soort breinbrekers te onderzoeken met behulp van Feng Shui en de vijf elementen. Het element Metaal voert de regie over zaken als wetten, regels, geestelijke zaken, de vader-autoriteit en over geld en financiën. Metaal is het element dat het transformatieve stadium tussen Yin en Yang beschrijft waarin de energie van buiten naar binnen beweegt en op het punt staat zich helemaal over te geven aan de kwaliteiten van Yin. Het is een terugtrekkende beweging vanuit de uiterlijke, zichtbare werkelijkheid naar binnen naar de innerlijke, onzichtbare werkelijkheid. Die innerlijke, onzichtbare wereld wordt gekenmerkt door afwezigheid van materie en aanwezigheid van energie. Denk maar aan de zaken die zich afspelen in je gedachten- en gevoelswereld en die allesbehalve concreet maar waarvan de energie buitengewoon nadrukkelijk aanwezig kan zijn in je binnenwereld. Voortdurend worden wij stervelingen heen en weer geslingerd op de woeste baren van onze innerlijke gevoelswereld; Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt. Voortdurend malen onze gedachten een gat in de nacht; ons lichaam als woelend slachtoffer genadeloos overgeleverd aan deze ongrijpbare krachten. Voortdurend denken wij onszelf kleiner dan we zijn en onderschatten we onze talenten, kwaliteiten en vaardigheden. Althans, als je geen bankier of politicus bent tenminste. Het is deze onzichtbare werkelijkheid waarover het element Metaal regie voert; de wereld van energie, intentie en gedachtekracht. Het is de wereld van normen en waarden, van spiritualiteit en ook van het geld. Geld is namelijk niet meer en niet minder dan een herinnering aan een gedane belofte. Dat besef zijn we heel erg kwijtgeraakt en heeft er voor kunnen zorgen dat we elke verbondenheid met geld en de intentie van geld zijn kwijtgeraakt. Geld hebben we ontdaan van zijn menselijke gedaante door de beloftes die erbij horen te vergeten en is daarmee in rap tempo in moreel verval geraakt.

Belofte                                                                                                                                          Goed, maar hoe zit het dan met die belofte? Ooit zijn we begonnen om elkaar te helpen door diensten en producten uit te wisselen. De een is goed in het vangen van vis. De ander is goed in het bakken van brood. De visser wil graag brood eten en beloofd de bakker een vis in ruil voor diens brood. Iedereen blij; vis met brood en brood met vis. Maar als de visser meer brood eet, dan de bakker vis, dreigt er een overschot aan vis in huize bakker. Nu is het geval dat de bakker ook graag melk drinkt bij zijn brood-met-vis maaltijd. De boer, die hem welwillend van dienst wil zijn met wat melk, is blij met de overtollige vis die de bakker in ruil daarvoor aanbiedt. De belofte van de visser om in ruil voor het brood van de bakker een vis te geven, wordt daarmee doorgegeven aan de boer. De vis kun je daarmee beschouwen als de drager van de belofte die de visser ooit gedaan heeft. Zolang de kring waarin deze belofte gedeeld en verder gegeven wordt klein is, blijft ook de verbinding met die belofte wel overeind -en de vis redelijk vers-. Maar zodra de vis vervangen wordt door een ander medium bestaat de kans dat de herinnering aan de belofte die de visser ooit aan de bakker gedaan heeft, snel vervaagd. Laten we dit nieuwe medium euro noemen; een medium dat niet kan bederven, zich makkelijk laat transporteren van visser naar bakker en ook nog eens eenvoudig ingeruild kan worden voor wat melk mocht dat nodig zijn. De overdraagbaarheid van een euro is groot en niets, geen enkel onderdeel van deze euro, toont in zichtbare vorm de oorspronkelijke belofte die er aan ten grondslag ligt. Dat betekent dat het medium euro verworden is tot drager van de herinnering aan een anonieme belofte die tot stand is gekomen tussen twee mensen; de euro als knoop in de zakdoek. Een herinnering is niet tastbaar, is verre van concreet, maar wel degelijk een belangrijke speler op het veld van menselijke betrekkingen. Een herinnering is, derhalve, energie. Des te meer beloftes er gedaan zijn tussen mensen, des te meer euro’s er nodig zullen zijn als herinnering-drager van die gedane beloftes. De euro is dus een middel dat dienstbaar is aan de mens als informatiedrager.

Waar het mis ging                                                                                                                Doordat munten (valuta) als ruilmiddel en de euro in het bijzonder, in de loop der jaren steeds meer ontdaan zijn van hun functie als informatie drager en steeds meer als middel op zich beschouwd zijn gaan worden, is de euro een eigen leven gaan leiden. Niet meer verbonden met afspraken tussen mensen en niet meer verbonden met beloftes die gedaan zijn. Dat heeft ertoe geleid dat de waarde van de euro een andere is geworden dan waar hij oorspronkelijk voor bedoeld was. Belangrijker is om te zeggen dat hiermee ook de energie van de euro veranderd is; doordat verwerven van euro’s een doel op zich is geworden, is de euro verworden tot een machtsmiddel. Dat is een heel andere energie dan die van informatiedrager. Dat proces is natuurlijk heel geleidelijk verlopen en is ook heel sneaky geïntroduceerd door partijen die daar belang bij hebben, maar heeft ons in een positie gebracht die totaal onwenselijk is! Want waar macht is, is afhankelijkheid. En waar afhankelijkheid is, ontstaat een beweging -lees een massa- die gecontroleerd kan worden. Ziedaar de wereld van nu. Een wereld waarin afhankelijkheid van de euro en daarmee van de partijen die de euro controleren, ons ver af gebracht heeft van de oorspronkelijkheid van uitwisseling van diensten en producten tussen mensen. Die oorspronkelijke uitwisseling was weliswaar niet tastbaar, maar wel verbonden met de energie van de belofte gedaan tussen Echte Mensen. Een onzichtbare wereld van afspraken waar Heel Veel energie is en afwezigheid van het Grote Niets. Het is die wereld die geannexeerd is door banken en geldmakers die rechten claimen op afspraken en beloftes die niet van hen zijn. En die in die wereld grote verwarring gezaaid hebben door afspraken en beloftes te introduceren die eigenlijk niet bestaan. Tijd om het tij te keren en je te ontdoen van het belofte-loze geld op je bankrekening. Een paar meter groentetuin is veel meer waard en levert straks kroppen sla op die je weer kunt ruilen voor een paar sokken ofzo. Trouwens, als je je neus vol hebt van de euro kun je hem gemakkelijk inruilen voor bijvoorbeeld knopen, kralen, of -voor mijn part- knikkers. Ik hoop dat wij mensen weer de weg terug zullen weten te vinden naar elkaar en wat we voor elkaar kunnen betekenen!